Znaczenie fitoestrogenów podczas klimakterium – korzyści dla kobiet w okresie menopauzy

fitoestrogeny

Klimakterium, znane również jako menopauza, to naturalny etap w życiu każdej kobiety, który oznacza zakończenie okresu płodności. Jest to czas, w którym organizm kobiety przechodzi przez wiele zmian hormonalnych, które mogą prowadzić do różnych nieprzyjemnych objawów. Częstym polecanym rozwiązaniem jest hormonalna terapia zastępcza, jednak ze względów zdrowotnych nie jest wskazana dla wszystkich kobiet. Korzystnym rozwiązaniem wydają się roślinne ekstrakty, które wykazują działanie estrogenne. Mowa o fitoestrogenach.

Fitoestrogeny w okresie menopauzy

Zgodnie z definicją WHO, menopauza to ostatnia miesiączka w życiu kobiety, po której w przeciągu 12 miesięcy nie wystąpiło krwawienie menstruacyjne. Jest to efekt stopniowego wygaszania hormonalnej czynności jajników, które odpowiadają za produkcję estrogenów.  Estrogeny są naturalnymi hormonami, które odgrywają ważną rolę w regulacji wielu procesów fizjologicznych, w tym cyklu miesiączkowym, rozwoju i funkcji układu rozrodczego oraz zdrowia kości.

Klimakterium to zupełnie naturalne zjawisko, jednak mogą mu towarzyszyć nieprzyjemne objawy o różnym nasileniu, takie jak uderzenia gorąca, zmiany nastroju, trudności z zasypianiem, suchość pochwy i zmniejszenie gęstości kości. Objawy te mogą przybierać na sile, wraz ze stopniowym spadkiem poziomu hormonów żeńskich.

Aby je złagodzić, lekarze zalecają zastosowanie hormonalnej terapii zastępczej, która wydaje się być skutecznym sposobem profilaktyki chorób przewlekłych, zespołu metabolicznego, czy chorób układu krążenia.  Niestety hormonalna terapia zastępcza nie jest przeznaczona dla wszystkich kobiet. Liczba przeciwskazań jest długa i w głównej mierze dotyczy kobiet, u których w  historii medycznej występował nowotwór estrogenozależny lub choroby wątroby i choroby zakrzepowo-zatorowe. Ciekawą alternatywę  do hormonalnej terapii zastępczej stanowią związki o pochodzeniu roślinnym, które wykazują działanie podobne do estrogenów – fitoestrogeny.

Fitoestrogeny to grupa naturalnych związków roślinnych, które wykazują podobne działanie do estrogenów- żeńskich hormonów. Podczas klimakterium, kiedy poziom naturalnych estrogenów spada, fitoestrogeny mogą odgrywać ważną rolę w łagodzeniu niektórych objawów menopauzy. Mechanizm działania fitoestrogenów polega na łączeniu się z receptorami estrogenowymi w organizmie. Fitoestrogeny, chociaż różnią się pomiędzy estrogenami wytwarzanymi przez organizm, posiadają strukturę podobną do estrogenów i mogą wykazywać podobne działanie w organizmie. Włączenie fitoestrogenów do diety może okazać się skuteczne w złagodzeniu objawów klimakterium.

Gdzie znajdziemy fitoestrogeny?

  • Czerwona koniczyna (Trifolium pratense) jest jednym z najbardziej znanych źródeł fitoestrogenów. Izoflawony (należące do grupy fitoestrogenów) występujące w czerwonej koniczynie są związane przede wszystkim z dwoma związkami: genisteiną i daidzeiną.

Badania naukowe sugerują, że ekstrakty z czerwonej koniczyny mogą przynieść pewne korzyści kobietom w okresie menopauzy. W jednej z metaanaliz, sprawdzono wpływ ekstraktu z czerwonej koniczyny na złagodzenie uderzeń gorąca, które towarzyszyły kobietom w okresie klimakterium.  Potwierdzono klinicznie istotny spadek częstotliwości uderzeń gorąca, aż o 30-50 %, w porównaniu do grupy placebo. (1)

  • Ekstrakt z szałwii (Salvia officinalis) – dzięki zawartości fitoestrogenów jest znany ze swoich właściwości łagodzących nadmierną potliwość i uderzenia gorąca. W jednym z badań podawano kobietom ekstrakt z szałwii w kapsułkach przez 8 tygodni. Po miesiącu połowa uczestniczek badania zgłosiła znaczne  zmniejszenie częstotliwości uderzeń gorąca. Po 8 tygodniach różnicę zauważyło aż 64% badanych kobiet. (2)
  • Ekstrakt z shatavari (Asparagus racemosus), rośliny z rodziny szparagowatych, jest również stosowany w celu łagodzenia objawów menopauzy. Zawiera bioaktywne związki – saponiny, które wykazują potencjalne działanie łagodzące objawy menopauzy, takie jak uderzenia gorąca, czy nadmierna potliwość. Shatavari to tradycyjna roślina stosowana jako wsparcie w regulacji gospodarki hormonalnej i poprawie zdrowia układu rozrodczego.

Poza korzyściami związanymi z łagodzeniem objawów menopauzy, fitoestrogeny mają również inne potencjalne korzyści zdrowotne. Badania sugerują, że mogą one mieć pozytywny wpływ na zdrowie serca, zapobiegać osteoporozie poprzez poprawę gęstości kości oraz mogą wpływać na zdrowie skóry. Fitoestrogeny mogą stanowić naturalną opcję wspomagającą kobietę w okresie menopauzy. Jednak zawsze przed rozpoczęciem suplementacji warto skonsultować się z lekarzem.

Preparat Estrobalans zawiera ekstrakt z czerwonej koniczyny standaryzowany na min. 40% izoflawonów,  a synergizm działania z innymi składnikami może mieć korzystny wpływ na łagodzenie objawów menopauzy. Cykoria i błonnik akacjowy wspomagają utrzymać prawidłową masę ciała, aswaghanda wpływa na gospodarkę energetyczną, wspomaga koncentrację i samopoczucie, koper, niepokalanek oraz szałwia łagodzą napięcie przedmiesiączkowe, drażliwość i niepokój.

Należy sięgać po preparaty, które zawierają w swoim składzie ekstrakty standaryzowane na zawartość danej substancji aktywnej. Standaryzacja ekstraktu pozwala kontrolować i zapewniać spójną jakość preparatów, co ma znaczenie dla osiągnięcia oczekiwanych efektów.

  1. KnightC, Howes J.B., Eden J.A., The effect of Promensil™, an isoflavone extract, on menopausal symptoms, Pages 79-84 | Received 24 Aug 1998
  2. Bommera ,P. Klein, A. Suter First Time Proof of Sage’s Tolerability and Efficacy in Menopausal Women with Hot Flushes,A. Vogel Bioforce AG, CH-9325 Roggwil, Switzerland, December 17, 2010 / Published online: 16 May, 2011